10 tips borgen Betekenisvol werken in de BSO
Als de basistraining Betekenisvol werken in de BSO is afgerond en je met volle moed aan de slag gaat in de praktijk, kan het zijn dat -in de waan van de dag- oude gewoontes terugkeren. Ook kunnen er gaandeweg nieuwe vragen ontstaan die om een antwoord vragen. Voor het borgen van de methode is het daarom belangrijk om met enige regelmaat stil te staan bij de volgende vragen:
- wat gaat er goed?
- wat gaat er makkelijk en wat kost nog veel energie?
- welke onderdelen blijven liggen en verdienen meer aandacht?
De onderstaande tips helpen je om de werkwijze levend en actueel te houden.
10 tips voor het borgen van Betekenisvol werken in de BSO
Tip 1 Een terugkerend onderwerp op de agenda
Zorg ervoor dat Betekenisvol werken in de BSO een steeds terugkerend onderwerp van gesprek is. Bespreek bijvoorbeeld in teamvergaderingen elke keer een specifiek onderdeel van de methode. Benader deze onderwerpen steeds op dezelfde opbouwende manier. Hoe je dat doet lees je in de onderstaande checklist (klik erop om te downloaden).
Checklist Betekenisvol werken in de BSO
Print de checklist en doe hem in de map met notulen, zodat hij steeds opnieuw kan worden gebruikt. Volg de stappen in de checklist en maak op deze manier een plan van aanpak voor de aankomende periode.
Tip 2 Monitor de diversiteit in activiteiten
Houd bij welke soorten activiteiten er worden gedaan. Dit kun je bijvoorbeeld doen door op de mindmap uit het boek Betekenisvol werken in buitenschoolse tijd elke dag (kort) te noteren wat de kinderen (al dan niet georganiseerd) hebben gedaan. Zo zie je welke soorten activiteiten er allemaal aan bod komen, en welke er blijven liggen.
Tip 3 Maak (of houd) het eenvoudig
Zorg ervoor dat de activiteiten die worden gedaan en/of georganiseerd haalbaar zijn. Er zijn genoeg activiteiten te bedenken die weinig tijd kosten, geen voorbereiding behoeven en waarvoor je niets in huis hoeft te halen of hebben. Denk aan commando Pinkelen, een tikspel dat je aan het thema aanpast, het bestuderen van de beestjes in de tuin of het park, een bosje bloemen plukken, een liedje zingen, opzoeken hoeveel een trekker weegt, armpje drukken, een wedstrijdje rondjes om de school rennen, …enzovoort. Realiseer je dat ook deze activiteiten meetellen bij tip 2.
Tip 4 Bied kinderparticipatie op maat
Aan kinderparticipatie kun je op ontelbaar veel manieren vormgeven. Het is de kunst om steeds te kijken naar de mogelijkheden van je groep, en een spel- of werkvorm te kiezen die aansluit bij hun interesses en mogelijkheden. Oudere kinderen houden over het algemeen meer van afwisseling en spanning dan jongere kinderen; zij zijn vaak meer gebaat bij herkenbaarheid en dus herhaling. Kies de manier waarop je kinderen betrekt dus bewust en zorg ervoor dat je een kader schept waarbinnen de kinderen zich veilig voelen en geprikkeld worden om met (nieuwe) ideeën te komen.
Meer tips en een heleboel voorbeelden van spelvormen vind je in het boek 50 spel- en werkvormen met Karakter.
Tip 5 Bespaar tijd
Kinderen hebben niet alleen ‘een stem’, maar kunnen ook helpen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de volgende punten:
- bedenken van activiteiten
- uitwerken van activiteiten op een leeg activiteitenschema
- plannen en organiseren
- klaarzetten en opruimen van materialen
- gezellig maken van de binnen- en buitenruimte
Dit bespaart je niet alleen veel tijd en werk, maar maakt ook dat kinderen betrokken zijn bij de groep, verantwoordelijkheid leren dragen, en trots kunnen zijn op hun bijdrage!
Tip 6 Denk met elkaar mee
Zijn er vragen bij jou of je collega’s, neem dan de tijd om met elkaar mee te denken; er is een goede kans dat een ander nieuwe inzichten voor je heeft, en andersom. Neem ook eens de tijd om met elkaar mee te kijken en op deze manier van elkaar te leren én om elkaar tips te geven. En ga vooral ook eens op een andere locatie kijken, als je daar de kans voor hebt.
Zijn er vragen waar jullie samen geen bevredigend antwoord op kunnen vinden? Wellicht heeft je leidinggevende tips, of kan deze een gerichte workshop organiseren die aansluit bij jullie vragen.
Tip 7 Jaarlijkse BOOST
Sta minimaal één keer per jaar stil bij ‘het grotere geheel’: vul de Scan Betekenisvol werken in de BSO in, en vergelijk deze met het voorgaande jaar/de voorgaande jaren. Zo worden alle facetten van Betekenisvol werken in de BSO weer grondig bekeken, en weet je zeker dat de werkwijze beklijft.
Je kunt de BOOST-dag met elkaar voorbereiden door de Scan uit het boek in te vullen, en de vragen die uit alle ingevulde Scans naar voren komen te groeperen.
Zijn er onderdelen waar jullie vragen over hebben of een frisse blik van buitenaf op willen? Jessica Schouten is altijd bereid om mee te denken. Telefonisch overleg is kosteloos. Bel op werkdagen bij voorkeur tussen 9.30-13.30 uur naar 06-44873086 (bij geen gehoor: spreek een bericht in), of stuur een mail met een verzoek voor een belafspraak naar info@karakteradvies.nl.
Is er op een bepaald onderdeel extra training of advies gewenst, dan kan dit tegen een gereduceerd tarief. Vraag naar de mogelijkheden.
Tip 8 Blijf observeren
De basis van de methode is observeren. Je kunt aan de binnenkant van een keukendeurtje, in de overdrachtsmap of op een andere plek die alleen beschikbaar is voor collega’s, een observatielijstje hangen. Je kunt de lijst uit het boek ‘Betekenisvol werken in buitenschoolse tijd’ óf een eigen lijst gebruiken. Wat hoor je, wat zien je, waar praten de kinderen over, en waarover juist niet? Gebruik deze input om een thema te kiezen met de kinderen. Zo kies je voor betekenisvolle thema’s, die écht aansluiten bij de belevingswereld van de kinderen in je groep.
Tip 9 Stap voor stap
De methode bestaat uit een stappenplan dat terug te vinden is op pagina 115 van het boek Betekenisvol werken in buitenschoolse tijd.
Begin je net met het werken volgens de methode? Begin dan bij de eerste stap (observeren) en neem hier met je team rustig de tijd voor. Als alle onderdelen van de eerste stap doorlopen zijn kun je verder naar stap 2 (en verder).
Werk je al een tijdje volgens de methode? Gebruik het stappenplan dan als verbeterlijst of troubleshooter: per stap kun je kijken waar nog winst te behalen is. Gebruik vervolgens de checklist bij stap 1 als hulpmiddel om tot een effectief plan van aanpak te komen.
Heb je het boek nog niet?
Tip 10 Communiceer je werkwijze
Als je met Betekenisvol werken in de BSO aan de slag gaat kan dat heel wat veranderingen met zich meebrengen. Zo wordt er bijvoorbeeld flexibeler omgegaan met het activiteitenprogramma en hebben de kinderen een belangrijke rol bij de totstandkoming ervan. Het is belangrijk om hier in je communicatie rekening mee te houden:
- laat kinderen stap voor stap wennen aan de manier van werken, zodat zij verschillende spel- en werkvormen kunnen leren kennen, en eraan kunnen wennen om een mening te vormen en te uiten
- verwerk je manier wan werken in het pedagogisch beleid
- neem ouders mee bij het implementeren van veranderingen, zodat ook zij achter de keuzes staan en weten wat er gaat komen
- informeer ouders bij de intake, zo weten ze wat ze kunnen verwachten als hun kind naar de BSO gaat
- verwerk de verwachtingen die je hebt van nieuwe medewerkers ten aanzien van Betekenisvol werken in de BSO in de inwerkprocedure
Een betekenisvolle tijd toegewenst met de kinderen!